Dziś chciałem wam przedstawić ciekawą grupę roślin, które mają nietypowe potrzeby pokarmowe. Rośliny mięsożerne należą do osobliwości przyrodniczych. Żyjąc w środowiskach bardzo ubogich w składniki mineralne, rozwinęły cechy niespotykane w królestwie roślin - potrafią schwytać i „pożreć” żywą zdobycz. Poznaj 4 rodzaje roślin mięsożernych, które możesz mieć w swoim domu. Na obszarze Polski występuje 14 gatunków roślin mięsożernych
Rośliny mięsożerne, znane są także pod mniej precyzyjną nazwą jako rośliny owadożerne. Terminy te można stosować wymiennie. Na świecie istnieje około 600 gatunków takich roślin. Nie są ze sobą spokrewnione, więc nie są skupione w jedną grupę systematyczną. Cechą wspólną wszystkich roślin mięsożernych jest wykształcanie pułapek w celu schwytania i zatrzymania ofiar. Owady są niewątpliwie największą grupą zwierząt, która staje się ofiarą roślin mięsożernych, jednak rośliny te łowią również inne grupy zwierząt: mięczaki (ślimaki), pajęczaki (pająki i skorpiony), wije (pareczniki), stawonogi (stonogi i rozwielitki), płazy (żaby), gady (jaszczurki), a nawet małe ssaki (gryzonie).
Dlaczego polują?
Rośliny mięsożerne posiadają zdolność chwytania różnych organizmów oraz wykorzystywania związków powstałych w wyniku ich strawienia. Zdolność ta wyewoluowała jako przystosowanie do specyficznego typu siedlisk, ubogich w przyswajalne dla roślin związki azotu i fosforu. Poza tym rośliny mięsożerne mają delikatne korzenie, nieprzystosowane do pobierania składników odżywczych z gleby.
Fotosynteza oraz asymilacja dwutlenku węgla przebiega u nich normalnie, tak jak u "zwyczajnych" roślin. Niezbędne pierwiastki pozyskują z ciał schwytanych zwierząt. Rośliny mięsożerne rosną w ubogiej w składniki mineralne glebie, pozyskują niezbędne do życia substancje z ciał schwytanych zwierząt. Polują dlatego że w podłożu, na którym rosną, nie ma składników pokarmowych, których potrzebują.
Jak polują?
Zwierzęta wabione są obietnicą pokarmu (słodki nektar kapturnicy i dzbanecznik lub błyszczące kropelki rosiczki) lub kolorem (czerwone wnętrze pułapki muchołówki). Niespodziewające się zagrożenia siadają na roślinie, ta chwyta je za pomocą mechanicznych pułapek (muchołówka), lepkich substancji (rosiczka) lub dzięki pułapkom utrudniającym wydostanie się z nich ofiarom (kapturnica, dzbanecznik). Następnie roślina wytwarza enzymy trawienne, które rozkładają białka, tłuszcze i cukry, z których składa cię ciało ofiar, do prostych związków, które roślina może wchłonąć. Przeróżne rodzaje pułapek umożliwiających im wabienie, chwytanie i trawienie swoich ofiar czynią z nich fascynujące, a zarazem przerażające rośliny doniczkowe. Należą do nich między innymi:
- MUCHOŁÓWKA (DIONAEA) Jest tylko jeden gatunek - muchołówka amerykańska . Jej pułapki mogą mieć 4 cm długości. Zależnie od odmiany i oświetlenia są zielone lub czerwone. W ich środku wyrastają długie włoski czuciowe. Gdy na liściu leży martwy owad, nic się nie dzieje. Ale ruchliwa mucha zostaje natychmiast schwytana.
- ROSICZKA (DROSERA) Ma kilka doniczkowych gatunków. Rosiczka okrągłolistna rośnie także na polskich mokradłach. Włoski na jej liściach wydzielają duże krople podobne do rosy, stąd jej rodzima nazwa. Gdy złapią zdobycz mocno się zwijają. Gatunkiem tropikalnym jest rosiczka Alicji - maleńka, do 6 cm średnicy, ale dość odporna.
- KAPTURNICA (SARRACENIA) W domu uprawiamy kilka jej gatunków. Białolistna w dobrych warunkach tworzy blisko metrowe kielichy. Kwitnie wiosną. Kielichy purpurowej są mniejsze (5-45 cm), a jej kwiaty pojawiają się dopiero latem. Białolistna mieści się w pękatym wysokim wazonie.
- DZBANECZNIK (NEPENTHES) Pod ciężarem dzbanków jego liście zwisają, ale pędy pną się lub płożą. Dzbanecznik oskrzydlony tworzy pułapki nawet o kilkunastocentymetrowej długości, purpurowe lub zielonkawe. Krawędź dzbanków ma drobne żeberkowanie i jest bardzo śliska.
- TŁUSTOSZ (PINGUICULA) Rozetki jego lśniących liści osiągają średnicę 10 cm. Mieszańcowa odmiana 'Weser' jest łatwa w domowej uprawie. Chętnie i długo kwitnie, najczęściej w zimie. Potrafi uśmiercać mszyce i mączliki, które są tak groźne dla innych roślin.
Jak widzicie wiele przedstawicieli tej grupy roślin można uprawiać w domu bez większego kłopotu. Będą może stanowić one ciekawe uzupełnienia waszej kolekcji kwiatów doniczkowych w waszym domu.
Gr. V. M.I.