Coraz więcej osób zdobywa informacje poprzez media społecznościowe. Każdy z nas trafił na informacje budzące wątpliwości. Bo na jakiej podstawie ktoś twierdzi, że np. dziś słońce spadnie na ziemię lub nastąpi koniec świata? W ostatnich dniach tematem numer jeden jest koronawirus. Szybciej niż sam wirus, rozprzestrzeniają się tylko fake newsy o jego pochodzeniu i teorie spiskowe.
Czym są fake newsy?
Termin „fake news” jest neologizmem i nie ma formalnej definicji. W luźnym tłumaczeniu możemy powiedzieć, że jest to wiadomość mająca na celu wprowadzenie odbiorcy w błąd. Nie jest prawdą, ani nie jest kłamstwem. Fake news opiera się zazwyczaj na dezinformacji lub żarcie, często zawierając elementy prawdziwe. Fake newsy mogą udawać prawdziwe informacje, artykuły, posty w mediach społecznościowych, memy itp. Mogą być tworzone w różnych intencjach, od oszustwa, poprzez narzędzia propagandy, wywołanie sensacji, po żart.
Internet to obecnie najpopularniejsze źródło komunikacji. Należy jednak z dystansem podchodzić do publikowanych w nim treści. Z badania IAB Polska „Dezinformacja w sieci. Analiza wiarygodności kanałów informacyjnych” wynika, że liderem w rozpowszechnianiu fake newsów są właśnie media społecznościowe. Na drugim miejscu portale internetowe.
Dezinformacja może mieć różny charakter:
- sfabrykowana treść – treść nieprawdziwa, stworzona by oszukać odbiorcę;
- zmanipulowana treść – prawdziwa treść tak zniekształcona by oszukać odbiorcę;
- fałszywa treść – jeśli fałszywie powołuje się na prawdziwe źródła;
- fałszywy kontekst – kiedy prawda ulokowana jest w fałszywym kontekście;
- satyra lub parodia.
Jak się ustrzec przed fake news?
- sprawdź źródło informacji – stronę www, znajdź pierwotne źródło;
- nie wierz nagłówkom – wczytaj się w treść,
- zweryfikuj wiarygodność autora,
- sprawdź datę – mogą to być informacje sprzed paru miesięcy lub lat,
- zaczerpnij opinii.
Rozwój technologiczny powoduje, że informacje, w tym fake newsy, błyskawicznie przenikają do społeczeństwa, a powstrzymanie dezinformacji w sieci wydaje się niemożliwe. Nie popadajmy jednak w paranoję. Wykorzystajmy możliwości Internetu w celu weryfikacja zawartych w nim treści.
Wych. gr.IV Anna Kaleta